Foto: HU
Op bedrijventerrein Lage Weide komt het eerste waterstoftankstation in de regio Utrecht. Het gaat om een zelfvoorzienend tankstation dat met een electrolyser op basis van groene stroom groene waterstof opwekt. Het tankstation is een gezamenlijk initiatief van onderzoekers van Hogeschool Utrecht en een groep ondernemers en wordt gefinancierd met subsidie van de gemeente Utrecht.
Onderzoekers van het lectoraat Building Future Cities buigen zich over de effectiviteit en milieueffecten van het tankstation en de technische, economische en duurzame opschalingsmogelijkheden. “Rijden op groene waterstof bespaart een hoop uitstoot, licht lector Ruben Vrijhoef toe. “Een aanzienlijk deel van het transport vanaf Lage Weide gaat de Utrechtse binnenstad in. Dat transport rijdt hoofdzakelijk op diesel. Door op waterstof te rijden, besparen we de stad schadelijke uitstoot van CO2, fijnstof, roet en stikstofoxides. Neem nou de Merwedekanaalzone, daar wordt de komende jaren veel gesloopt en gebouwd. Het zou mooi zijn als een groot deel van al dat bouwverkeer én het bouwmaterieel op de bouwplaatsen op termijn met waterstof wordt aangedreven. Met dit lokale tank- en opwekpunt zetten we daarvoor een belangrijke eerste stap.”
De geproduceerde groene waterstof wordt opgeslagen in mobiele containers waarmee het ook kan worden vervoerd naar afnemers elders in de stad en in de regio, bijvoorbeeld op die eerder genoemde bouwplaatsen. Groene waterstof wil zeggen dat de opwekking van waterstof met de electrolyser gebeurt op basis van gecertificeerde groene stroom. Dat is wezenlijk anders dan grijze waterstof, die met name geproduceerd wordt vanuit aardgas en broeikasgassen uitstoot. Groene waterstof is in tegenstelling tot grijze waterstof dan ook volkomen uitstootvrij.
“We gaan onderzoeken hoe we het tankstation en de electrolyser optimaal kunnen benutten en welke besparingen we er precies mee kunnen bereiken”, vertelt onderzoekscoördinator Steven Nijhuis. “Als we dat goed in kaart brengen, kunnen we ook iets zeggen over aanvullende mogelijkheden om het gebruik van waterstof op te schalen. We kijken bijvoorbeeld naar scheepvaart over het Amsterdam-Rijnkanaal op waterstof en uitbreidingsmogelijkheden voor ander zwaar vervoer. Ook onderzoeken we de mogelijkheid om de warmte die vrijkomt bij de waterstofproductie te transporteren en te koppelen met de stadsverwarming of het warmtenet.”
“Deze onderzoeken sluiten naadloos aan bij het speerpunt van ons lectoraat rondom gezonde en circulaire bouw en stedelijke ontwikkeling. We kijken daarbij niet alleen naar de verduurzaming van bouwmaterialen, maar ook naar de verduurzaming en verschoning van bouwlogistiek. Als je duurzaam beton vervoert met dieselvrachtwagens ben je alsnog niet heel milieuvriendelijk bezig, om maar eens een voorbeeld te noemen.”
“De komst van het nieuwe waterstoftankstation is een belangrijke doorbraak in een klassiek kip-ei-verhaal. Ondernemers kunnen niet overstappen op waterstof omdat er geen lokaal tankstation is en omdat niemand iets met waterstof doet, komt er maar geen tankstation.”
“Daar komt nu gelukkig dus verandering in”, vult Ruben Vrijhoef aan. “De betrokken ondernemers worden gezamenlijk eigenaar van de electrolyser en het tankstation en schaffen daarnaast zelf de eerste waterstofvoertuigen aan. Hopelijk volgen er snel anderen. De gemeente Utrecht zou op termijn bijvoorbeeld kunnen besluiten om stadsbussen te laten rijden op waterstof. De provincie kan datzelfde besluiten voor hun voertuigen. Dat zou de stad en de regio Utrecht een hoop uitstoot kunnen besparen.”
De gemeente Utrecht heeft 848.000 euro subsidie toegekend voor de realisatie van de electrolyser en het waterstoftankstation. De subsidie komt uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Naar verwachting wordt het waterstoftankstation uiterlijk begin 2022 in gebruik genomen.
