Eva Breda raakte gehecht aan haar trauma: ‘Het was de reden dat mensen mij sterk noemden’

Als mijn trauma een kind was, ging het nu studeren. Wat worden ze snel oud, hè? Als mijn trauma een kind was, werd ik op mijn achtste haar moeder. Ja, het is wat jong, maar een trauma komt altijd ongepland. Als mijn trauma een kind was, was het een zorgenkindje geweest. Eentje die vaak zorgt voor onrust, chaos, maar die zo bij me hoort, dat ik toch om haar geef.

Natuurlijk wist ik dat ik dat kind, mijn trauma, ooit de deur moest wijzen. Maar ik had daar moeite mee. Deels uit angst om in therapie te gaan, maar ook deels uit angst om afstand te doen van het verhaal dat ik jarenlang met me mee had gedragen. Ook al was het niet goed voor me, mijn trauma had mij gevormd tot wie ik was, was ongemerkt verweven met mijn leven. Het was de baby van mijn verdriet, maar wel helemaal van mij. Het was de reden dat mensen mij sterk noemden, de reden dat ik een doorzetter was geworden. Gek genoeg gaf mijn trauma me een identiteit om me aan vast te klampen, in jaren dat veel onzeker was. Wat bleef er van mij over als ik dat losliet?

Het is helemaal niet gek om je te hechten aan iets dat vooral pijn en verdriet veroorzaakt, volgens Vivi Luijckx. Als GZ-psycholoog en geregistreerd EMDR-practitioner is zij gespecialiseerd in traumaverwerking. ,,Als je traumatische ervaringen meemaakt op jonge leeftijd, vormt dat je zelfbeeld, identiteit en gedragspatronen veel meer dan op latere leeftijd”, legt zij uit. Daardoor raak je als het ware vergroeid met je trauma. Je bent gewend geraakt aan chaos, onrust en zorgen. Dat kan zelfs zo erg zijn dat je die elementen in de rest van je leven, vrienden en partners blijft zoeken. Je bent gehecht aan de oncomfortabele comfortzone van pijn en verdriet.

,,Op latere leeftijd kan een trauma veel meer losstaan van je identiteit en persoonlijkheid. Maar nog steeds kan het moeilijk zijn om afscheid te nemen van je trauma”, vertelt Luijckx. Je kunt er bepaalde overtuigingen aan overhouden die je leven sturen. Bijvoorbeeld: ik bén waardeloos. Ik bén een gebroken mens. Ik bén mijn trauma. Luijckx: ,,Je kunt je gaan gedragen naar het verhaal dat je jezelf vertelt en zonder dat je het doorhebt gefuseerd raken met je eigen overtuigingen.”

Ook ik had dat. Het gevoel dat mijn trauma als een kind bij me hoorde, dat dát hetgeen was wat mij sterk maakte en mijn identiteit vormgaf, maakte het moeilijk om mijn verleden los te laten, aan mijn problemen te werken en vooruit te gaan. Hoe neem je de stap om trauma’s te verwerken als je het lastig vindt je los te weken van jouw verhaal? Luijckx: ,,Als je bent gefuseerd met je eigen overtuigingen, is defusie nodig. Dit is het loskomen van het verhaal dat we onszelf steeds vertellen.” Dat kan volgens Luijckx met een simpele oefening. ,,Zet voor de overtuigingen die jij hebt de woorden ‘ik heb de gedachte dat…’. Je zult merken dat de kracht van die overtuiging minder wordt.”

Pas een jaar geleden zag ik in dat ik de gedáchte had dat mijn trauma mijn identiteit vormgaf, dat het mijn gedáchte was dat ik zonder mijn kracht en identiteit zou verliezen. Mijn 16-jarig traumakind durfde ik eindelijk het huis uit te sturen dankzij EMDR-therapie. Dat ruimde op. Maar heel af en toe betrap ik mezelf er nog op dat ik haar mis. En maak ik me plaatsvervangend zorgen om van alles en nog wat. Gewoon om nog een beetje haar chaos te voelen.

Extra tip van Vivi Luijckx: ,,Er is een wildgroei aan EMDR-therapeuten en coaches die geen goede vooropleiding hebben. Via www.emdr.nl kun je per regio een therapeutenlijst vinden van goed opgeleide EMDR-therapeuten voor traumatherapie.” De basisverzekering vergoedt de therapie in de meeste gevallen. Kijk op Independer voor meer informatie.